Onderzoek toont aan: batterijopslag maakt energie goedkoper, duurzamer en efficiënter
Onderzoeksbureau Kalavasta heeft in opdracht van Energy Storage NL een studie uitgevoerd naar de voordelen van batterijopslag in het elektriciteitssysteem, waaraan is bijgedragen door verschillende marktpartijen waaronder Statkraft. Het rapport laat zien dat de inzet van batterijopslag leidt tot lagere energieprijzen, meer inzet van duurzame energie en kostenbesparingen voor netbeheer. Jaarlijks kunnen batterijen tot wel €300 miljoen of meer aan systeembaten genereren, die grotendeels ten goede komen aan consumenten, bedrijven en netbeheerders. De baten zijn het grootst voor de eerste gigawatts aan batterijopslag.
Betaalbare elektriciteit voor iedereen
Het onderzoek toont aan dat batterijopslag energieprijzen voor afnemers van elektriciteit kunnen verlagen. Door energie op te slaan wanneer de vraag laag is, en deze vrij te geven wanneer de vraag hoog is, kunnen batterijen helpen om prijspieken op te vangen en daarmee vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Het gevolg is dat de energieprijzen worden gestabiliseerd en afnemers van elektriciteit uiteindelijk een lagere rekening betalen. Dit voordeel kan in sommige scenario’s oplopen tot een totaal van €1,4 miljard per jaar.
Meer duurzame energie en minder CO2-uitstoot
Een ander cruciaal aspect van batterijopslag is de bevordering van duurzame energie in ons elektriciteitssysteem. Door de toename van wind en zon zal er steeds vaker sprake zijn van overtollige elektriciteit. Batterijen spelen een sleutelrol bij het integreren van zonne- en windenergie in het net.
Tijdens periodes van overaanbod aan hernieuwbare energie kunnen batterijen deze overtollige energie opslaan, waardoor deze niet verloren gaat en beschikbaar blijft wanneer de vraag piekt. Dit vermindert niet alleen de CO2-uitstoot vanwege de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, maar maximaliseert ook het gebruik van schone, duurzame energiebronnen. Zo toont het rapport door Kalavasta aan dat slechts 3 GW aan batterijen in 2030 kan leiden tot 2.5 TWh minder curtailment en een CO2-reductie van 0,5 Megaton.
Netbeheerders profiteren van efficiënter systeem
Daarnaast helpt batterijopslag om de betrouwbaarheid en stabiliteit van het elektriciteitsnet te verbeteren. Schommelingen in het aanbod van hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie, kunnen worden opgevangen door batterijen, waardoor de vraag en het aanbod in evenwicht blijven. Dit draagt bij aan een betrouwbaarder elektriciteitssysteem dat beter bestand is tegen variaties in het weer en andere externe factoren. Batterijen zorgen daarnaast voor een aanzienlijke daling van de balanceringskosten, die in hun afwezigheid waarschijnlijk juist zouden stijgen.
Aanvullende financiering noodzakelijk
Ondanks de voordelen die batterijen bieden in het energiesysteem, is het de vraag of deze uiteindelijk worden gerealiseerd. Dit heeft alles te maken met de hoge nettarieven die batterijen moeten betalen, waardoor de businesscase onder druk staat. Dit terwijl batterijen in België en Duitsland zijn vrijgesteld van het betalen van nettarieven.
Valérie van Hagen, Head of New Business bij Statkraft: “Wij zijn blij om te zien dat de voordelen van batterijen voor het Nederlandse systeem nu in kaart zijn gebracht. Het systeem als geheel profiteert ervan, maar ook zeker de consumenten. Dit is dan ook een krachtig signaal dat het Nederlandse systeem niet zonder kan.”
Rob Terwel, partner bij Kalavasta: "De businesscase en systeemvoordelen van batterijen zijn afhankelijk van veel factoren, zoals batterij-investeringskosten en brandstofprijzen. Het is mogelijk dat er positieve systeemvoordelen zijn, maar toch een potentieel negatieve businesscase door nettarieven. De structuur van nettarieven verdient daarom verdere overweging om de daadwerkelijke transportkosten te reflecteren."
Voor de energieopslagsector geven de conclusies aanleiding om extra maatregelen te overwegen. Maarten van den Heuvel, voorzitter Energy Storage NL “Dit rapport toont duidelijk aan dat batterijen een grote maatschappelijke én economische meerwaarde hebben voor Nederland. Batterijopslag is onmisbaar in ons nieuwe energiesysteem en zorgt ervoor dat de energielevering betrouwbaar blijft en daarnaast duurzamer, efficiënter en goedkoper wordt. We roepen beleidsmakers op om niet langer alleen te kijken naar de kosten van batterijopslag, maar juist ook naar de baten die opslag biedt in het energiesysteem. De miljardenbesparing die batterijopslag mogelijk maakt, moet daarom terugkomen in het tariefstelstel van de ACM, de vergoedingen vanuit de netbeheerders en het stimuleringskader van de overheid.”